Present Perfect Continuous Tense is used to describe an action that started in the past and is still continuing in the present. This tense is commonly used in both English and Hindi to express ongoing actions that have relevance to the present moment.
Present Perfect Continuous Tense ka use hum tab karte hain jab humein kisi aise action ke baare mein baat karni ho jo past mein start hua ho aur ab tak chal raha ho. Is tense ka istemal dono languages mein bahut hota hai aur ye humare daily communication mein important role play karta hai.
Structure of Present Perfect Continuous Tense
In English, the structure of Present Perfect Continuous Tense is:
Subject + has/have + been + verb (ing) + object
For example:
- He has been working for two hours.
- She has been studying since morning.
In Hindi, it can be translated as:
Subject + เคจเฅ/เคจเฅ + verb เคเฅ (เคฐเคนเคพ/เคฐเคนเฅ/เคฐเคนเฅ) + เคนเฅ/เคนเฅเค + เคธเคฎเคฏ (เคธเฅ/เคเฅ เคฒเคฟเค)
For example:
- เคตเคน เคฆเฅ เคเคเคเฅ เคธเฅ เคเคพเคฎ เคเคฐ เคฐเคนเคพ เคนเฅเฅค (Woh do ghante se kaam kar raha hai.)
- เคตเคน เคธเฅเคฌเคน เคธเฅ เคชเคขเคผเคพเค เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅเฅค (Woh subah se padhai kar rahi hai.)
When to Use Present Perfect Continuous Tense
Present Perfect Continuous Tense ka use hum tab karte hain jab humein kisi aise action ke baare mein baat karni ho jo kuch waqt se ho raha ho aur ab tak chal raha ho. Yeh tense tab bhi use hota hai jab humein duration ke saath action describe karna ho.
Examples:
- I have been reading this book for three days.(เคฎเฅเค เคคเฅเคจ เคฆเคฟเคจเฅเค เคธเฅ เคฏเคน เคเคฟเคคเคพเคฌ เคชเคขเคผ เคฐเคนเคพ เคนเฅเคเฅค – Main teen dino se yeh kitaab padh raha hoon.)
- They have been playing football since morning.(เคตเฅ เคธเฅเคฌเคน เคธเฅ เคซเฅเคเคฌเฅเคฒ เคเฅเคฒ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค – Ve subah se football khel rahe hain.)
Formation Rules
Present Perfect Continuous Tense banane ke kuch rules hote hain jinhon ka dhyan rakhna zaroori hota hai. Is tense ke structure ko samajhne ke liye hum iske alag-alag components ko detail mein dekhte hain.
1. Subject (เคเคฐเฅเคคเคพ):
- The subject is the doer of the action.
- English: I, You, He, She, We, They, etc.
- Hindi: เคฎเฅเค, เคเคช, เคตเคน, เคนเคฎ, เคตเฅ, เคเคฆเคฟเฅค
2. Has/Have (เคนเฅ/เคนเฅเค):
- ‘Has’ is used with singular subjects (he, she, it).
- ‘Have’ is used with plural subjects (we, they) and with ‘I’ and ‘you’.
- Hindi mein, ‘เคนเฅ’ singular ke liye aur ‘เคนเฅเค’ plural ke liye use hota hai.
3. Been (เคนเฅ เคฐเคนเคพ เคนเฅ/เคฐเคนเฅ เคนเฅ/เคฐเคนเฅ เคนเฅเค):
- ‘Been’ is used after has/have.
- Hindi mein ‘เคนเฅ เคฐเคนเคพ เคนเฅ/เคฐเคนเฅ เคนเฅ/เคฐเคนเฅ เคนเฅเค’ verbs ka use kiya jata hai.
4. Verb (เคเฅเคฐเคฟเคฏเคพ) with ‘ing’:
- The main verb in the sentence is followed by ‘ing’.
- Example: ‘working’, ‘studying’, ‘playing’.
5. Time Duration (เคธเคฎเคฏ เค เคตเคงเคฟ):
- The time duration is expressed using ‘for’ and ‘since’.
- Hindi mein ‘เคธเฅ’ aur ‘เคเฅ เคฒเคฟเค’ ka use hota hai.
Examples in Hindi to English Translation
Let’s look at some examples to understand how Present Perfect Continuous Tense is used in sentences.
Example 1:
- English: I have been learning English for two years.
- Hindi: เคฎเฅเค เคฆเฅ เคธเคพเคฒ เคธเฅ เค เคเคเฅเคฐเฅเคเฅ เคธเฅเค เคฐเคนเคพ เคนเฅเคเฅค
- Translation: Main do saal se angrezi seekh raha hoon.
Example 2:
- English: She has been cooking since morning.
- Hindi: เคตเคน เคธเฅเคฌเคน เคธเฅ เคเคพเคจเคพ เคฌเคจเคพ เคฐเคนเฅ เคนเฅเฅค
- Translation: Woh subah se khana bana rahi hai.
Example 3:
- English: They have been watching TV for three hours.
- Hindi: เคตเฅ เคคเฅเคจ เคเคเคเฅ เคธเฅ เคเฅเคตเฅ เคฆเฅเค เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- Translation: Ve teen ghante se TV dekh rahe hain.
Example 4:
- English: We have been waiting for the bus since 10 AM.
- Hindi: เคนเคฎ 10 เคฌเคเฅ เคธเฅ เคฌเคธ เคเคพ เคเคเคคเคเคพเคฐ เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- Translation: Hum 10 baje se bus ka intezar kar rahe hain.
Usage of ‘For’ and ‘Since’
Present Perfect Continuous Tense mein ‘for’ aur ‘since’ ka use karna bahut important hota hai. ‘For’ ka use duration batane ke liye hota hai jabki ‘since’ ka use starting point batane ke liye hota hai.
- For: ‘For’ is used to indicate a period of time.
Example: For two hours, For a week, For many years. - Since: ‘Since’ is used to indicate the starting point of an action.
Example: Since morning, Since 2010, Since Monday.
Affirmative Sentences
Affirmative sentences wo sentences hote hain jo positive information provide karte hain. Present Perfect Continuous Tense mein affirmative sentences ko simple sentence structure follow karte hue banaya jata hai.
Structure:
- Subject + has/have + been + verb (ing) + object + time
Examples:
- English: She has been reading a novel for an hour.
- Hindi: เคตเคน เคเค เคเคเคเฅ เคธเฅ เคเคชเคจเฅเคฏเคพเคธ เคชเคขเคผ เคฐเคนเฅ เคนเฅเฅค
- Translation: Woh ek ghante se upanyaas padh rahi hai.
- English: We have been working on this project since January.
- Hindi: เคนเคฎ เคเคจเคตเคฐเฅ เคธเฅ เคเคธ เคชเฅเคฐเฅเคเฅเคเฅเค เคชเคฐ เคเคพเคฎ เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- Translation: Hum January se is project par kaam kar rahe hain.
Negative Sentences
Negative sentences wo sentences hote hain jo kisi action ke na hone ya na karne ki baat karte hain. Present Perfect Continuous Tense mein negative sentences ko banane ke liye ‘not’ ka use hota hai.
Structure:
- Subject + has/have + not + been + verb (ing) + object + time
Examples:
- English: He has not been studying for two hours.
- Hindi: เคตเคน เคฆเฅ เคเคเคเฅ เคธเฅ เคชเคขเคผเคพเค เคจเคนเฅเค เคเคฐ เคฐเคนเคพ เคนเฅเฅค
- Translation: Woh do ghante se padhai nahi kar raha hai.
- English: They have not been eating since morning.
- Hindi: เคตเฅ เคธเฅเคฌเคน เคธเฅ เคเคพเคจเคพ เคจเคนเฅเค เคเคพ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- Translation: Ve subah se khana nahi kha rahe hain.
Interrogative Sentences
Interrogative sentences wo sentences hote hain jo kisi action ke baare mein sawal karte hain. Present Perfect Continuous Tense mein interrogative sentences ko banane ke liye ‘has/have’ ko subject ke aage rakha jata hai.
Structure:
- Has/Have + subject + been + verb (ing) + object + time?
Examples:
- English: Has she been working since 9 AM?
- Hindi: เคเฅเคฏเคพ เคตเคน เคธเฅเคฌเคน 9 เคฌเคเฅ เคธเฅ เคเคพเคฎ เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅ?
- Translation: Kya woh subah 9 baje se kaam kar rahi hai?
- English: Have they been playing cricket for three hours?
- Hindi: เคเฅเคฏเคพ เคตเฅ เคคเฅเคจ เคเคเคเฅ เคธเฅ เคเฅเคฐเคฟเคเฅเค เคเฅเคฒ เคฐเคนเฅ เคนเฅเค?
- Translation: Kya ve teen ghante se cricket khel rahe hain?
Practice Exercises
Exercise 1: Translate the following sentences from Hindi to English:
- เคตเคน เคฆเฅ เคเคเคเฅ เคธเฅ เคเคพเคจเคพ เคเคพ เคฐเคนเฅ เคนเฅเฅค
- เคนเคฎ เคธเฅเคฌเคน เคธเฅ เคเฅเคฒ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- เคฎเฅเค เคชเคฟเคเคฒเฅ เคธเคพเคฒ เคธเฅ เคเคธ เคเคฟเคคเคพเคฌ เคเฅ เคชเคขเคผ เคฐเคนเคพ เคนเฅเคเฅค
- เคตเฅ เคเคพเคฐ เคฆเคฟเคจเฅเค เคธเฅ เคเคธ เคชเคฐ เคเคพเคฎ เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅเคเฅค
- เคคเฅเคฎ เคเคฟเคคเคจเฅ เคฆเฅเคฐ เคธเฅ เคเคเคคเคเคพเคฐ เคเคฐ เคฐเคนเฅ เคนเฅ?
Exercise 2: Translate the following sentences from English to Hindi:
- I have been studying English for three years.
- She has not been sleeping since last night.
- We have been waiting for the train for half an hour.
- Has he been working on this project for a week?
- They have been playing football since morning.
Present Perfect Continuous Tense ka use English aur Hindi dono languages mein hota hai. Is tense ka istemal hum ongoing actions ko describe karne ke liye karte hain jo past mein start hue the aur ab tak chal rahe hain. Agar hum is tense ke rules aur structure ko samajh lein toh hum apne daily communication ko aur effective bana sakte hain.
FAQs
Q1: Present Perfect Continuous Tense kab use hota hai?
A1: Is tense ka use tab hota hai jab koi action past mein start hua ho aur ab tak chal raha ho.
Q2: Present Perfect Continuous Tense ka structure kya hota hai?
A2: Structure hota hai: Subject + has/have + been + verb (ing) + object + time.
Q3: Hindi mein Present Perfect Continuous Tense ko kaise translate karte hain?
A3: Hindi mein is tense ko เคเคฐเฅเคคเคพ + เคจเฅ + เคเฅเคฐเคฟเคฏเคพ + เคฐเคนเคพ/เคฐเคนเฅ/เคฐเคนเฅ + เคนเฅ/เคนเฅเค + เคธเคฎเคฏ (เคธเฅ/เคเฅ เคฒเคฟเค) ki form mein translate karte hain.
Q4: ‘For’ aur ‘Since’ ka use kab hota hai?
A4: ‘For’ duration batane ke liye aur ‘Since’ starting point batane ke liye use hota hai.
Q5: Kya Present Perfect Continuous Tense mein ‘not’ ka use hota hai?
A5: Haan, negative sentences banane ke liye ‘not’ ka use hota hai.
Additional Tips
- Tip 1: Practice makes perfect! Regularly use and practice this tense in both languages to improve fluency.
- Tip 2: Try forming sentences with different subjects and verbs to get a better understanding of how this tense works.