MPSC (Maharashtra Public Service Commission) ही महाराष्ट्र राज्य सरकारद्वारे विविध सरकारी सेवांमध्ये नोकऱ्यांसाठी घेतली जाणारी एक महत्त्वाची परीक्षा आहे. या परीक्षेत बसण्याच्या इच्छुक विद्यार्थ्यांसाठी 2021 सालचा MPSC सिलेबस अत्यंत महत्त्वाचा आहे. या लेखात, आपण MPSC 2021 सिलेबसाचा तपशीलवार अभ्यास करू. आपण सिलेबसच्या प्रत्येक विभागाची आणि त्यात समाविष्ट असलेल्या विषयांची, अध्यायांची आणि मुख्य संकल्पनांची माहिती घेऊ. चला तर मग सुरुवात करू.
MPSC सिलेबस 2021 - एक परिचय
MPSC सिलेबस 2021 विद्यार्थ्यांना महाराष्ट्र राज्याच्या विविध सरकारी विभागांमध्ये काम मिळवण्यासाठी एक मार्गदर्शक आहे. MPSC च्या परीक्षेसाठी सिलेबस खूप विस्तृत आहे आणि त्यात एकाग्रतेने अभ्यास करण्याची आवश्यकता आहे. MPSC सिलेबसात मुख्यतः प्रिलिम्स, मेन्स आणि इंटरव्ह्यू असा तीन टप्प्यांचा समावेश आहे. प्रत्येक टप्प्यासाठी वेगवेगळ्या विषयांची तयारी करणे आवश्यक आहे.
MPSC सिलेबस 2021 - विभागानुसार तपशीलवार breakdown
1. प्रिलिम्स सिलेबस
प्रिलिम्स परीक्षा ही MPSC परीक्षेचा पहिला टप्पा आहे आणि ती बहुपर्यायी (MCQ) स्वरूपात असते. या टप्प्यात सर्वसाधारण ज्ञान, सध्याची घडामोडी, आणि काही इतर महत्त्वाचे विषय विचारले जातात.
विषय:
सामान्य अध्ययन (General Studies):
इतिहास, भूगोल, भारतीय राजकारण, अर्थशास्त्र, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, समाजशास्त्र.
महाराष्ट्र राज्याची सामाजिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक परिस्थिती.
सध्याच्या घडामोडी, जागतिक घटनांचे विश्लेषण.
मासिक चालू घडामोडी (Current Affairs):
राज्य, देश आणि आंतरराष्ट्रीय घडामोडी.
महत्वाचे दिवस, इव्हेंट्स आणि पुरस्कार.
बुद्धिमत्ता चाचणी (Aptitude Test):
अंकगणित, गणिती समज, तार्किक reasoning आणि problem solving.
2. मेन्स सिलेबस
MPSC मेन्स परीक्षा ही मुख्यत: विषयवार अभ्यासावर आधारित असते. या परीक्षेत विद्यार्थी लेखी स्वरूपात उत्तरे देतात. मेन्सच्या परीक्षा दोन प्रमुख भागांत विभागली जातात: सामान्य अध्ययन आणि वैयक्तिक विषय (Optional Subjects).
सामान्य अध्ययन:
भाग I:
भारतीय राजकारण, संविधान, लोक प्रशासन.
भारतातील सामाजिक आणि सांस्कृतिक संरचना.
राज्य सरकाराचे प्रशासन.
भारतातील आर्थिक धोरणे आणि योजनांचा अभ्यास.
भाग II:
महाराष्ट्राची भौगोलिक संरचना आणि सामाजिक व्यवस्था.
महाराष्ट्राचे प्रशासन, शाश्वत विकास, कृषी आणि ग्रामीण विकास.
शिक्षण, आरोग्य आणि पर्यावरणाचे मुद्दे.
वैयक्तिक विषय (Optional Subjects):
विद्यार्थ्यांना दोन वैयक्तिक विषय निवडायला मिळतात, जे त्यांच्या इच्छेनुसार असतात. हे विषय अधिक तांत्रिक असतात आणि सखोल अभ्यास करणे आवश्यक आहे. काही उदाहरणे:
राजकारण शास्त्र.
भूगोल.
इतिहास.
समाजशास्त्र.
3. इंटरव्ह्यू (Personality Test)
यामध्ये, विद्यार्थ्याची व्यक्तिमत्त्वाची चाचणी घेतली जाते. यामध्ये सामान्य ज्ञान, समस्या सोडवण्याची क्षमता, आणि व्यक्तिमत्त्व मूल्यांकन होते.
प्रमुख परीक्षा पद्धती आणि प्रकार
MPSC च्या परीक्षेत तीन प्रकारचे प्रश्न विचारले जातात:
बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs): प्रिलिम्समध्ये.
लघुनिबंध प्रश्न (Short Answer Questions): मेन्समध्ये.
दीर्घ उत्तर प्रश्न (Long Answer Questions): मेन्समधील विशिष्ट विषयांवर.
प्रत्येक प्रश्नाची वजनप्रमाणिकता असते आणि त्यानुसार मार्क्स वितरण केले जाते. त्यामुळे, प्रत्येक प्रश्नावर योग्य वेळ देणे महत्त्वाचे आहे.
शिफारस केलेली अध्ययन सामग्री
2021 साठी, MPSC सिलेबसच्या तयारीसाठी काही उपयुक्त पुस्तके आणि संसाधने आहेत:
सामान्य अध्ययनासाठी:
"भारताचा इतिहास" (Old NCERT).
"भारतीय संविधान" – M. P. Jain.
महाराष्ट्र राज्याची भौगोलिक रचना.
वैयक्तिक विषयांसाठी:
समाजशास्त्र (NCERT).
भूगोल – Majid Husain.
राजकारण शास्त्र (M. Laxmikanth).
तुम्ही या पुस्तकांचा अभ्यास करून आपली तयारी मजबूत करू शकता. इंटरनेटवरील विविध साइट्स आणि ऑनलाइन कोर्सेसही मदतीला येऊ शकतात.
टिप्स आणि अभ्यासाची योजना
अध्याय वाचन आणि पुनरावलोकन: प्रत्येक विभागावर भर देणे आणि वेळोवेळी पुनरावलोकन करणे.
चालू घडामोडी वाचणे: वर्तमानपत्र आणि मासिके वाचन, विशेषत: त्या क्षेत्राशी संबंधित, ज्या विषयावर परीक्षेत प्रश्न येऊ शकतात.
तासांत तास अभ्यास: नियमित अभ्यास सत्रे ठरवून त्याचे पालन करा.
मॉक टेस्ट्स आणि प्रश्नपत्रिकांचा सराव: मॉक टेस्ट्स घेऊन तुमच्या तयारीचा आढावा घ्या.
MPSC सिलेबस 2021 चा अभ्यास जास्त प्रभावी होण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी प्रत्येक विभागावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे. योग्य वेळ व्यवस्थापन आणि नियमित पुनरावलोकन हे यशाच्या मुख्य घटक आहेत. विद्यार्थ्यांनी सिलेबसच्या प्रत्येक विभागाला समजून घेत आणि त्यावर आधारित आपली तयारी केली पाहिजे.
FAQ for MPSC Syllabus 2021 in Marathi PDF
MPSC (महाराष्ट्र लोक सेवा आयोग) परीक्षेचा सिलेबस विद्यार्थ्यांसाठी खूप महत्त्वाचा आहे. 2021 साठीचा MPSC सिलेबस आणि त्याच्या तयारीबाबत काही सामान्य प्रश्न विचारले जातात. खाली दिलेले प्रश्न आणि उत्तरं विद्यार्थ्यांना MPSC सिलेबस 2021 चा अधिक चांगला अभ्यास करण्यात मदत करू शकतात.
1. MPSC सिलेबस 2021 मध्ये कोणते मुख्य विषय आहेत?
MPSC सिलेबस 2021 मध्ये मुख्यत: खालील विषयांचा समावेश आहे:
सामान्य अध्ययन (General Studies)
चालू घडामोडी (Current Affairs)
बुद्धिमत्ता चाचणी (Aptitude Test)
वैयक्तिक विषय (Optional Subjects) – जसे इतिहास, भूगोल, राजकारण शास्त्र इत्यादी.
2. MPSC प्रिलिम्स आणि मेन्स साठी सिलेबस कसा वेगळा आहे?
MPSC प्रिलिम्स सिलेबस बहुपर्यायी प्रश्नांसाठी असतो, ज्यात सामान्य ज्ञान, चालू घडामोडी आणि अंकगणिताचा समावेश असतो. मेन्स सिलेबस अधिक सखोल असतो आणि त्यात विद्यार्थ्यांना लघुनिबंध आणि दीर्घ उत्तरांसाठी तयारी करावी लागते. मेन्समध्ये वैयक्तिक विषय निवडले जातात, जे अधिक तांत्रिक असतात.
3. MPSC सिलेबस 2021 मध्ये कोणत्या विशिष्ट बदलावाची अपेक्षा आहे?
2021 साठीच्या सिलेबसमध्ये कोणत्याही विशिष्ट बदलाची घोषणा झालेली नाही, परंतु काही विशिष्ट सुधारणा केली जातात, जसे की चालू घडामोडी आणि अधिक तांत्रिक विषयांचा समावेश.
4. MPSC 2021 साठी कोणती शिफारस केलेली पुस्तके आहेत?
MPSC 2021 साठी खालील पुस्तके आणि संसाधनं शिफारसीय आहेत:
"भारताचा इतिहास" (Old NCERT)
"भारतीय संविधान" (M. P. Jain)
"समाजशास्त्र" (NCERT)
"भूगोल" (Majid Husain)
MPSC च्या संबंधित मासिके आणि चालू घडामोडी वाचनासाठी विविध न्यूज पेपर आणि मासिके.
5. MPSC साठी कोणती ऑनलाइन संसाधने उपयोगी आहेत?
MPSC साठी काही प्रमुख ऑनलाइन संसाधने आहेत:
विविध MPSC संबंधित वेबसाइट्स आणि ऑनलाइन कोर्सेस.
YouTube वर MPSC अभ्यासाचे चॅनेल्स.
ऑनलाइन मॉक टेस्ट आणि क्विजसाठी वेब पोर्टल्स.
6. MPSC सिलेबसच्या तयारीसाठी वेळेचे व्यवस्थापन कसे करावे?
MPSC सिलेबसाच्या तयारीसाठी वेळेचे व्यवस्थापन महत्त्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांनी दररोज विशिष्ट वेळ ठरवून त्यावर नियमित अभ्यास करावा. मॉक टेस्ट आणि सराव प्रश्नपत्रिकांचा वापर करणेही महत्त्वाचे आहे.
7. MPSC सिलेबस 2021 साठी कोठून PDF डाउनलोड करू शकतो?
MPSC सिलेबस 2021 चा PDF महाराष्ट्र लोक सेवा आयोगाच्या (MPSC) अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. विद्यार्थी त्याठिकाणी जाऊन त्यांचा सिलेबस डाउनलोड करू शकतात.
8. MPSC सिलेबसच्या तयारीसाठी कोणती विशेष टिप्स आहेत?
MPSC सिलेबसची तयारी करताना काही महत्त्वाच्या टिप्स:
मॉक टेस्ट घेऊन तयारीची तपासणी करा.
नियमित पुनरावलोकन करा.
चालू घडामोडीवर लक्ष ठेवा.
प्रत्येक विषयावर सखोल अध्ययन करा.
9. MPSC सिलेबसमध्ये कुठे बदल होत असतात?
MPSC सिलेबस प्रत्येक वर्षी किंचित बदल होऊ शकतो, विशेषत: चालू घडामोडींमध्ये. विद्यार्थ्यांनी MPSC च्या अधिकृत वेबसाइटवर अपडेट्स पाहणे महत्त्वाचे आहे.
10. MPSC सिलेबसाच्या तयारीसाठी कोणत्या अभ्यास योजना फॉलो कराव्यात?
MPSC साठी विद्यार्थ्यांनी प्रत्येक दिवसासाठी एक अभ्यास योजना बनवावी आणि त्या योजनेंतर्गत त्यांचे सर्व विषय पूर्ण करावेत. प्रत्येक विषयावर 2-3 तास अभ्यास ठरवणे उत्तम आहे. प्रत्येक आठवड्याला मॉक टेस्ट घेऊन आपली तयारी तपासता येईल.
Gudi Padwa Wishes in Marathi 2022 to greet your loved ones with joy and blessings. Share heartfelt messages and celebrate the new year with positivity and happiness.
Bhima Koregaon history in Marathi language explores the significance of the battle, the heroes involved, and its impact on social justice and Dalit rights in India.
Marathi Samanarthi Shabd provides a detailed list of Marathi synonyms, helping you expand your vocabulary and use words effectively in various contexts and expressions.
Teachers Day Quotes in Marathi - Explore inspiring quotes to honor and appreciate teachers. Share these meaningful messages on Teachers Day with your loved ones.
Best Marathi books to read for literature lovers. Discover the most captivating stories, renowned authors, and timeless classics that will enrich your reading experience.
Shiv Jayanti Quotes in Marathi to inspire and honor the legacy of Chhatrapati Shivaji Maharaj. Read these motivational and powerful quotes for the occasion.
Ram Navami Wishes in Marathi – Send your heartfelt wishes and blessings for this auspicious festival. Share joy and happiness with your loved ones on this day.
10th SSC Result 2023 Marathi: Find all the details on Maharashtra Board SSC exam results. Get updates, result links, and more for the 10th grade exams.
History of India in Marathi - Discover the rich cultural and historical journey of India, from ancient civilizations to modern-day India, in this comprehensive guide.
MPSC Question Paper in Marathi for various exams. Access free downloadable question papers with solutions, practice sets, and previous year papers for your preparation.
mpsc syllabus pdf marathi - Access the complete MPSC syllabus in Marathi for 2025. Download the latest version of the syllabus in PDF format now for easy reference.
Marathi result 2025: Get the latest updates on Maharashtra Board exam results. Check your score online for SSC, HSC, and other Marathi exam results easily and quickly.
Marathi Shabd is a treasure trove of rich vocabulary. Discover various Marathi words, their meanings, and how they enrich the language and culture of Maharashtra.
English to Marathi Translation Book offers clear and precise translations, perfect for anyone looking to improve their Marathi language skills with practical examples.
MPSC syllabus 2023 in Marathi PDF is available for download. Get the complete MPSC exam syllabus with detailed topics and sections for better preparation.