mpsc syllabus in marathi: Explore the latest syllabus details for MPSC exams in Marathi to ensure a successful exam preparation in 2025.
MPSC (Maharashtra Public Service Commission) ची परीक्षा महाराष्ट्र राज्याच्या सरकारी सेवांमध्ये नियुक्ती करण्यासाठी घेतली जाते. ही परीक्षा एक कठीण आणि व्यापक परीक्षा आहे, जी विविध विषयांवर आधारित आहे. त्यात सामान्य ज्ञान, तांत्रिक ज्ञान, आणि राज्य व देशाच्या प्रशासनाच्या संदर्भात गहन माहिती विचारली जाते. MPSC ची तयारी करत असताना विद्यार्थ्यांना या अभ्यासक्रमाच्या सुस्पष्ट ओळखीची आवश्यकता असते, ज्यामुळे त्यांना योग्य नियोजन, अभ्यास आणि योग्य संसाधने वापरून यश मिळवता येईल.
आज आपण MPSC च्या सध्याच्या शैक्षणिक वर्षासाठीचा अभ्यासक्रम (साधारणतः २०२५ चा) पाहणार आहोत. यासोबतच मागील ५ वर्षांचा अभ्यासक्रम देखील पाहणार आहोत.
सध्याच्या वर्षासाठी .MPSC सायलॅबस
1. सामान्य ज्ञान – समष्टिक दृषटिकोन: या भागात विविध वैश्विक, राष्ट्रीय आणि स्थानिक विषयांवर आधारित प्रश्न विचारले जातात. यामध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
वर्तमान घडामोडी:
राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय घटना.
राज्य आणि देशातील राजकीय, सामाजिक आणि सांस्कृतिक बदल.
भूगोल:
महाराष्ट्राची भौगोलिक रचना.
पर्यावरण आणि जलस्रोत.
इतिहास:
भारताचा इतिहास, विशेषतः मध्ययुगीन आणि आधुनिक इतिहास.
महाराष्ट्राचा इतिहास.
सामान्य विज्ञान:
भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्राचे मूलभूत तत्त्वे.
तंत्रज्ञान आणि पर्यावरणीय बदल.
2. सामान्य मानसिक क्षमता:
तार्किक आणि विश्लेषणात्मक विचारसरणीला चालना देणारे प्रश्न.
अंकगणित, गणितीय गणना, तर्कशास्त्र आणि इतर मानसिक क्षमता सुधारणारे समस्यांचे सोडवणे.
3. महाराष्ट्र राज्यशास्त्र आणि राज्य प्रशासन:
महाराष्ट्र राज्यातील प्रशासनाचे रचनात्मक आणि कार्यात्मक स्वरूप.
राज्य आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांचे कार्य.
4. भारतीय राज्यशास्त्र:
भारतीय संविधान आणि त्याचे मूलभूत तत्त्व.
भारतीय संसद, न्यायव्यवस्था आणि सरकारचे कार्य.
5. अर्थशास्त्र आणि सामाजिक विकास:
भारतीय आणि महाराष्ट्रातील अर्थव्यवस्था.
आर्थिक योजना, धोरणे आणि सामाजिक विकास.
6. हिंदी आणि इंग्रजी निबंध लेखन:
विशिष्ट विषयावर निबंध लेखन क्षमता विकसित करणे.
विविध सामाजिक, राजकीय, आणि सांस्कृतिक मुद्द्यांवर सुसंगत आणि स्पष्ट विचार मांडणे.
प्रश्नपत्रिका संरचना (Examination Pattern)
MPSC परीक्षेची रचना सामान्यतः दोन प्रमुख टप्प्यांमध्ये केली जाते:
प्रथम टप्पा (Preliminary Examination):
प्रश्न प्रकार: बहु पर्यायी प्रश्न (MCQs).
एकूण गुण: 400
प्रत्येक विषयावर विशिष्ट वजन: प्रत्येक विषयाचे 100 गुण.
प्रश्नांची रचना:
सामान्य ज्ञान आणि सामान्य मानसिक क्षमता (200 गुण).
महाराष्ट्र राज्यशास्त्र आणि समाजशास्त्र (200 गुण).
वेळ: 2 तास.
द्वितीय टप्पा (Main Examination):
प्रश्न प्रकार: वर्णनात्मक (Long Answer) आणि लघुनिबंध (Short Answer).
एकूण गुण: 1750
मुख्य विषय: विविध क्षेत्रीय, सामाजिक, सांस्कृतिक आणि प्रशासनिक मुद्द्यांवर विस्तृत प्रश्न.
वेळ: प्रत्येक पेपरसाठी 3 तास.
मुलाखत:
एकूण गुण: 275
मुलाखत प्रक्रिया साक्षात्कारात्मक असते आणि व्यक्तिमत्व व तर्कशक्तीचे परीक्षण केले जाते.
अध्ययनासाठी शिफारसीत साहित्य
MPSC ची तयारी करत असताना, तुम्ही खालील पुस्तकांचा वापर करू शकता:
वर्तमान घडामोडी:
'लोकसत्ता' आणि 'सकाळ' ही रोजची वर्तमानपत्रे.
'महाराष्ट्र राज्यशास्त्र' (संपादक: डॉ. एकनाथ यादव).
भूगोल:
'Maharashtra Geography' by Vasant Joshi.
इतिहास:
'भारतीय इतिहास' (पु. ल. देशपांडे).
'Maharashtra: History and Culture' by N. R. Ray.
गणित आणि अंकगणित:
'Quantitative Aptitude for Competitive Examinations' by R.S. Aggarwal.
सामान्य विज्ञान:
'General Science for Competitive Examinations' by S. Chand Publishers.
मागील ५ वर्षांच्या .MPSC सायलॅबसचा आढावा
2024 चा अभ्यासक्रम:
महत्वाचे बदल:
पर्यावरणीय बदलांवर अधिक लक्ष देण्यात आले.
राष्ट्रीय सुरक्षा व नॅशनल इन्शुरन्स बाबत विस्तृत प्रकरणे समाविष्ट केली गेली.
2023 चा अभ्यासक्रम:
महत्वाचे बदल:
गणित आणि अंकगणितातील प्रश्नांची संख्या थोडी कमी केली.
महाराष्ट्र राज्याचे प्रशासनिक यंत्रणा अधिक सुसंगत केली.
2022 चा अभ्यासक्रम:
महत्वाचे बदल:
समकालीन भारतीय राज्यशास्त्रावर लक्ष केंद्रित केले.
समाजातील बदल आणि त्यांच्या प्रभावावर चर्चा केली.
2021 चा अभ्यासक्रम:
महत्वाचे बदल:
भारतीय अर्थव्यवस्थेची उंची आणि विकसनशील अर्थव्यवस्था यावर अधिक चर्चा.
तंत्रज्ञानाच्या उपयोगावर अधिक प्रश्न होते.
2020 चा अभ्यासक्रम:
महत्वाचे बदल:
ऐतिहासिक घटक आणि साहित्यांवर अधिक प्रश्न विचारले गेले.
निसर्ग आणि पर्यावरणीय प्रश्न वाढवले.
विद्यार्थ्यांसाठी टिप्स
संगठित अभ्यास:
वेळापत्रक तयार करा आणि प्रत्येक विषयावर ठराविक वेळ देण्याचा प्रयत्न करा.
प्रकरणानुसार तुम्ही किती प्रश्नांची उत्तरे लिहू शकता, त्याचा अभ्यास करा.
समाजातील बदलांचा अभ्यास करा:
महाराष्ट्रातील आणि भारतातील विविध समाज आणि त्यांच्या परिष्कृतता, प्रश्न आणि धोरणांवर लक्ष ठेवा.
पुनरावलोकन करा:
सर्व विषयांचे पुनरावलोकन करा, आणि महत्त्वपूर्ण मुद्द्यांवर अधिक वेळ घालवा.
समस्यांचे निराकरण:
अंकगणित, गणितीय प्रश्न आणि तर्कशक्तीच्या समस्यांचे निराकरण करताना साधे पद्धती वापरा.
नवीनतम घटनांचा अभ्यास करा:
वर्तमान घडामोडींवर लक्ष ठेवा. यातून तुम्हाला विचारले जाणारे प्रश्न सुटण्याची शक्यता आहे.
याप्रमाणे, MPSC ची तयारी एक महत्त्वपूर्ण प्रक्रिया आहे, आणि हे सुसंगत, नियमित आणि सखोल अध्ययनाद्वारेच यशस्वी होऊ शकते.
FAQ for MPSC Syllabus in Marathi
1. MPSC सायलॅबस म्हणजे काय?
MPSC सायलॅबस म्हणजे महाराष्ट्र लोक सेवा आयोगाच्या (MPSC) परीक्षा प्रक्रियेसाठीचा अभ्यासक्रम. हा अभ्यासक्रम विविध विषयांचा समावेश करतो, ज्यामध्ये सामान्य ज्ञान, प्रशासन, इतिहास, भूगोल, अर्थशास्त्र, तंत्रज्ञान, विज्ञान, आणि महाराष्ट्राच्या राज्यशास्त्रावर आधारित प्रश्न विचारले जातात.
2. MPSC सायलॅबसमध्ये कोणत्या विषयांचा समावेश आहे?
MPSC सायलॅबसमध्ये खालील प्रमुख विषयांचा समावेश आहे:
सामान्य ज्ञान (Current Affairs, History, Geography, General Science)
राज्यशास्त्र आणि प्रशासन
मानसिक क्षमता (Reasoning and Aptitude)
महाराष्ट्राचे समाजशास्त्र आणि अर्थशास्त्र
निबंध लेखन (हिंदी, इंग्रजी आणि मराठीमध्ये)
3. MPSC सायलॅबस किती भागांमध्ये विभागला जातो?
MPSC सायलॅबस मुख्यतः दोन भागांमध्ये विभागला जातो:
प्रिलिमिनरी परीक्षा: यामध्ये बहु-पर्यायी प्रश्न विचारले जातात (MCQs).
मेन परीक्षा: यामध्ये वर्णनात्मक प्रश्न (Long Answer) आणि लघुनिबंध (Short Answer) विचारले जातात.
4. MPSC प्रिलिमिनरी परीक्षा आणि मेन परीक्षा यामध्ये काय फरक आहे?
प्रिलिमिनरी परीक्षा बहु-पर्यायी प्रश्न (MCQs) असते, ज्यामध्ये सामान्य ज्ञान आणि मानसिक क्षमता संबंधित प्रश्न असतात. मेन परीक्षा वर्णनात्मक (long answer) आणि लघुनिबंध (short answer) आधारित असते. मेन परीक्षा अधिक गहन विषयांवर आधारित असते, ज्यात प्रशासन, राज्यशास्त्र, आणि समाजशास्त्राच्या विस्तृत प्रश्नांचा समावेश असतो.
5. MPSC च्या तयारीसाठी कोणते पुस्तक वाचावेत?
MPSC च्या तयारीसाठी शिफारस केलेली पुस्तके:
वर्तमान घडामोडी: 'लोकसत्ता' आणि 'सकाळ' ही वर्तमानपत्रे.
इतिहास: 'भारतीय इतिहास' (पु. ल. देशपांडे).
भूगोल: 'Maharashtra Geography' by Vasant Joshi.
गणित आणि अंकगणित: 'Quantitative Aptitude for Competitive Examinations' by R.S. Aggarwal.
सामान्य विज्ञान: 'General Science for Competitive Examinations' by S. Chand Publishers.
6. MPSC सायलॅबसाठी किती वेळ लागतो?
MPSC सायलॅबसाठी वेळ घालवण्याची काळजी योग्य प्रकारे घ्या. साधारणतः तयारीसाठी 6-12 महिने लागू शकतात, पण हे तुमच्या पूर्वीच्या ज्ञानावर आणि तयारीवर अवलंबून असते. नियमित आणि व्यवस्थित अभ्यास तुमच्या यशाच्या शक्यता वाढवू शकतो.
7. MPSC सायलॅबसमध्ये कुठे बदल होऊ शकतात?
MPSC सायलॅबस मध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात. उदाहरणार्थ, नवीन विषयांचा समावेश, काही विशेष घटकांचे महत्त्व कमी किंवा जास्त होणे, किंवा काही बाबी हटवणे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना MPSC च्या अधिकृत वेबसाइटवरून आणि सध्याच्या अभ्यासक्रमाची माहिती नियमितपणे तपासणे महत्त्वाचे आहे.
8. MPSC सायलॅबस वाचताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत?
MPSC सायलॅबस वाचताना हे लक्षात ठेवा:
प्रत्येक विषयाचे महत्त्व आणि त्याचे शिक्षण किती वेळ घेतो हे ठरवा.
जोखमीच्या मुद्द्यांवर अधिक वेळ घालवा, जसे की वर्तमान घडामोडी, राज्यशास्त्र आणि समाजशास्त्र.
नियमित पुनरावलोकन करा आणि आधी शिकलेल्या विषयांना नवीन माहिती जोडत रहा.
9. MPSC साठी कोणती परीक्षा घेतली जाते?
MPSC परीक्षेसाठी दोन टप्पे आहेत:
प्रिलिमिनरी परीक्षा: सामान्य ज्ञान आणि मानसिक क्षमता चाचणी असते.
मेन परीक्षा: व्यापक विषयांवर आधारित वर्णनात्मक प्रश्न असतात.
10. MPSC साठी कोणते अभ्यास टिप्स आहेत?
MPSC ची तयारी करताना काही महत्त्वाच्या टिप्स:
समय व्यवस्थापन: प्रत्येक विषयासाठी योग्य वेळ घालवा.
अभ्यासाची पुनरावृत्ती करा: एकदा शिकलेल्या विषयांची पुनरावृत्ती करा.
ताज्या घटनांचे अपडेट: वर्तमान घडामोडींवर लक्ष ठेवा.
निबंध लेखनाचा सराव: हिंदी, इंग्रजी, किंवा मराठीत निबंध लेखनाचा सराव करा.
11. MPSC सायलॅबसची तयारी कधी सुरू करावी?
MPSC सायलॅबसची तयारी किमान 6 महिने पूर्वी सुरू करणे योग्य आहे. तथापि, तयारी अधिक चांगल्या प्रकारे केली तर 12 महिने तयार होण्याचे योग्य आहे. त्यात नियमित अभ्यास, उत्तम पुस्तकांची निवड, आणि यथायोग्य संशोधन महत्त्वाचे ठरतात.
12. MPSC परीक्षा कोणते प्रमाणपत्र जारी करते?
MPSC परीक्षा पास केल्यावर, महाराष्ट्र लोक सेवा आयोग तुम्हाला अधिकृत नियुक्तीपत्र जारी करते, ज्यावर तुम्ही विविध सरकारी सेवा पदांवर नियुक्त होऊ शकता.
13. MPSC सायलॅबस साठी काय इतर संसाधनं आहेत?
संसाधनांमध्ये अधिकृत वेबसाइट, ऑनलाइन अभ्यासक्रम, MPSC संबंधित यूट्यूब चॅनेल्स, तसेच विविध ओल्ड पेपरस आणि मॉक टेस्ट्स यांचा समावेश होतो.
mpsc syllabus 2021 in marathi pdf for candidates. Download the full syllabus and exam pattern to prepare for MPSC exams in Marathi with complete guidelines.
mpsc syllabus in marathi: Explore the latest syllabus details for MPSC exams in Marathi to ensure a successful exam preparation in 2025.
Marathi appreciation of poem 10th class helps students analyze, interpret, and express the meaning behind poems. Explore detailed insights and key literary techniques.
Best Marathi books to explore the rich culture, history, and literature. Discover essential reads, from classic novels to contemporary gems, for every book lover.
Positive Marathi poems on life offer hope, inspiration, and joy. Explore beautiful verses that encourage a positive mindset and celebrate the essence of life.
Shabd yogi avyay definition in Marathi explains the grammatical term and its role in the Marathi language, along with examples and usage.
10th science practical book answers marathi offers comprehensive and easy-to-understand solutions for every experiment. Perfect guide for Maharashtra board students.
Inspirational books in Marathi that will motivate and guide you to a better life. Explore the best Marathi literature to transform your mindset and achieve your dreams.
Rain poem in Marathi brings out the beauty of monsoon with heartfelt verses. Enjoy the essence of rainfall through exquisite Marathi poetry that speaks to your soul.
Admiring meaning in Marathi explained in detail. Learn the definition, usage, and cultural significance of the word 'admiring' in the Marathi language.
Makar Sankranti quotes in Marathi to inspire and spread joy. Share these heartfelt messages with friends and family to celebrate the festival of harvest and unity.
Poem on nature in Marathi offers a beautiful glimpse into nature's wonders. Discover nature-inspired Marathi poems that capture the essence of the natural world.
Motivational books in Marathi inspire readers to achieve success, overcome challenges, and enhance personal development with insightful ideas and real-life stories.
Hallucination meaning in Marathi refers to perceiving things that aren't present. Learn the definition, types, and causes of hallucinations in this detailed guide.
Marathi books pdf offers a vast collection of free downloadable Marathi literature, novels, and stories in PDF format. Access your favorite books today!